Altın, değerli bir maden olup, yüzyıllardır insanlar tarafından kullanılmaktadır. Altının tanınması için çeşitli yöntemler vardır. Altın fiziksel, kimyasal ve elektronik özelliklerine göre tanınır. Altın sarı rengiyle diğer metallerden ayrılır ve yoğunluğu da diğer metallerden daha ağırdır. Altının özelliklerini gözlemlemek için çeşitli fiziksel testler yapılabilir. Kimyasal testlerde ise altının özel karakteristik özellikleri kullanılır. Elektronik yöntemler de altının tanınmasında yaygın olarak kullanılır. Altın ayrıca nitel ve renksel testlerle de belirlenebilir. Tüm bu yöntemleri kullanarak, altın doğrulukla belirlenebilir.
Fiziksel Özellikleri
Altın, yoğunluğu yüksek olan bir elementtir ve diğer metallerden farklı olarak yumuşaktır. Standart altın rengi sarıdır, ancak farklı alaşımlarla renklendirilebilir. En yüksek saflıkta altın, diğer metaller tarafından çizilmeyen yumuşak bir metalden oluşur. Bu nedenle, sert bir jilet veya bıçakla yapılacak hafif bir çizik bile, altınun saflığı hakkında bir fikir verebilir.
Altının yoğunluğu, metaller arasında en yüksek olanıdır ve rafine edilmiş altının tahmini yoğunluğu, yaklaşık 19.3 g/cm³ civarındadır. Özellikle, altın, diğer benzer boyuttaki bir maddenin ağırlığından daha fazla ağırlığı vardır. Bu nedenle, güvenilir bir tartım cihazı kullanarak hassas tartım yapmak, altının tahrif edilmediğinden emin olmak için önemlidir.
Altın, bir iletken olarak kullanılabilen iyi bir ısı iletkenidir. Ayrıca yüksek bir yüzey parlaklığına sahiptir ve diğer metallerle karıştırıldığında oksitlenmez. Bu özellikler, altınun birçok endüstriyel uygulamasını destekler ve yüksek kaliteli mücevher yapımında da önemlidir.
Kimyasal Testler
Altın belirlemek için yapılan kimyasal testler genellikle asit testleri olarak bilinir. Bu testlerde altın tanelerinin metalik niteliklerinden yararlanılır. İşlem sırasında altın, nitrik asit, hidroklorik asit ve diğer kimyasal maddelerle karıştırılır. Reaksiyon sonucunda elde edilen çözeltilerde altının bazı özellikleri belirgindir.
Örneğin, altın, nitrik asitte çözünmeme eğilimindedir, ancak altın tanelerinde bulunan diğer metallerin nitrik asitte çözünebilirliği daha yüksektir. Bu nedenle, nitrik asit testi altın tanelerinde bulunan diğer metalleri belirleyebilir.
Bununla birlikte, altını belirlemek için kullanılan diğer kimyasal testler arasında kalın asit testi ve kalay testi de yer alır. Kalın asit testi, altınun saflığını belirlemek için kullanılır ve altının yapısındaki diğer metalleri ayırt etmek için kullanılır. Kalay testi ise altın çözeltisine kalay ilavesi ile yapılır. Altın ve kalayın reaksiyonu sonucunda elde edilen bir karışım çökelir.
Altın çözeltileri, gümüş, bakır, kadmiyum ve diğer metallerle karıştırılarak test edilebilir. Bu metallerin reaksiyonlarından elde edilen sonuçlar, altının saflığı hakkında bilgi verir. Kimyasal testler altının saflığı hakkında önemli ipuçları sağlayabilir.
Kalın Asit Testi
Kalın asit testi, altının diğer metallerden ayırt edilmesi için kullanılan bir kimyasal testtir. Testte nitrik asit ve hidroklorik asit karıştırılarak altına damlatılır. Eğer altın gerçek altınsa, test sonucunda damla renksiz kalır. Eğer altın değilse, damla yeşilimsi renge dönüşür. Bu testle birlikte altının saflık oranı da belirlenebilir. Eğer altın saflığı yüksekse, damla hızlı bir şekilde renksizleşir. Fakat daha düşük saflık oranlarına sahip altında renksizleşme daha yavaş gerçekleşir. Kalın asit testi basit bir test olmasına rağmen altın belirlemede oldukça etkilidir.
Kalay Testi
Kalay testi, altının saflığını tespit etmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu testte altın, kalay nitrat çözeltisi ile karıştırılır ve daha sonra hidroklorik asit eklenir. Sonuç olarak, renksiz bir çözelti görüntülenir. Eğer altın saflıksa çözeltide herhangi bir değişiklik olmaz. Ancak altın saflık oranı düştükçe, çözelti mavimsi, morumsu veya pembe renk tonlarına sahip olur. Bu test, belirli bir saflık seviyesinde kalay tayini yapılabilmesi için kullanılabilir. Kalay testinin sonuçları doğru, güvenilir ve hızlıdır. Bu test, altın üreticileri, rafinerileri ve tüccarları tarafından yaygın olarak kullanılır.
Elektronik Yöntemler
Elektronik yöntemler, altın belirleme işlemi için kullanılan modern bir yöntemdir. Bunlar, manyetik alan testi ve X-ışını floresans testi gibi yöntemleri içerir.
Manyetik alan testi, özellikle altın kaplama yapılırken kullanılır. Bu testte altın kaplama olan bir örnek, manyetik bir alan içinde hareket ettirilir. Altın, manyetik alan tarafından itilmezken diğer metaller itilirler. Bu nedenle altın, manyetik alan testi ile belirlenebilir.
X-ışını floresans testi, diğer bir elektronik yöntemdir. Bu yöntemde, altın numuneleri X-ışınına maruz bırakılır ve bu ışınlar altın numunesinin yoğunluğundan geri yansır. Bu yansıtılan ışınlar detektörler tarafından alınıp analiz edilir.
Bu elektronik yöntemler, diğer yöntemlere göre daha hassas ve doğru sonuçlar sağlarlar. Ancak bu yöntemlerin kullanımı, özel ekipmanlar gerektirebilir ve maliyetli olabilir.
Manyetik Alan Testi
Manyetik alan testi, altının magnetik özelliğine dayalı olarak gerçekleştirilir. Bu test için düzeltilmiş bir elektronik cihaz kullanılır. Altın, diğer metallerden farklı olarak manyetik olmaz. İlk önce altın örneği, düz bir yüzeydeki manyetometre çubuğuna tutulur. Manyetometre çubuğu, altının manyetik özelliklerini ölçer. Altın örneği, manyetik alanın gücünden etkilenmeyeceği için bu test, altını tanımak için önemlidir. Manyetik alan testi sonucunda altının gerçek olduğu veya altın kaplama olduğu tespit edilebilir.
X-Işını Floresans Testi
X-Işını Floresans Testi, altını belirlemede kullanılan bir diğer yöntemdir. Bu test, altının iyotla kaplanarak sonrasında X-ışını ışınlarına maruz bırakılması ve altının floresan özelliğine sahip olması nedeniyle kullanılır.
Testin yapılması için öncelikle altın iyotla kaplanarak hazırlanır. Daha sonra altın, X-ışını ışınlarına maruz bırakılır ve oluşan floresan spektrumu incelenerek altının saflığı belirlenir.
Bu test, diğer yöntemlerden daha hassas sonuçlar verir ve ayrıca kısa sürede gerçekleştirilebilir. Ancak, bu testin dezavantajı yüksek maliyetidir ve genellikle profesyonel laboratuvarlarda yapılmaktadır.
Nitel Veya Renksel Testler
Altın belirlemek için kullanılan bir diğer yöntem nitel veya renksel testlerdir. Bu yöntemler genellikle kolaylıkla uygulanabilen testlerdir ve altın alaşımlarındaki diğer metalleri belirlemek için kullanılır. Nitel testler, altının belirli bir madde ile reaksiyona girmesi esasına dayanır ve sonuçları genellikle gözlemlenir. Renksel testler ise altının belirli bir reaksiyon sonucu değişen renk tonu ile anlaşılmasını sağlar.
Sodyum nitrat testi nitratların altın alaşımları ile reaksiyonuna dayanır. Bu testte, alaşım üzerine bir damla sodyum nitrat çözeltisi damlatılır ve altın nitrat kristalleri oluşursa bu, alaşımın altın içerdiğini gösterir.
Kitayama testi ise alaşım üzerine bir tuzlu su damlatılır ve su kuruduktan sonra cama dökülür. Cam, altın alaşımının etrafında mor bir halka oluşursa, bu alaşımın altın içerdiğini gösterir.
Genel olarak, nitel veya renksel testler, daha kolay, hızlı ve ucuz yollarla altın belirlemek için kullanılan yöntemlerdir.
Sodyum Nitrat Testi
Sodyum Nitrat Testi, altını tespit etmek için kullanılan nitel testlerden biridir. Bu test, sodyum nitrat, gümüş nitrat ve nitrik asidin karışımının altında kaynatılması yoluyla yapılır. Altın, kaynama noktası sırasında çökeltir ve çökeltiler veya birbirinden ayrılmayan yapılar oluşturur. Bu test aynı zamanda gümüşle birlikte var olan altını da belirleyebilir. Sodyum nitrat testinde, altın sülfat, arsenik, tellür, bizmut ve antimon gibi minerallerle ve bazı organik maddelerle bir arada bulunabildiğinden, diğer testler ve kimyasal testlerle birlikte kullanılması önerilir.
Kitayama Testi
Kitayama testi, altın tespiti için kullanılan nitel bir testtir. Bu test, altının nitrik asit, hidroklorik asit ve potasyum siyanürle karıştırılmasıyla gerçekleştirilir. Karışım, metalle etkileşime girerek altın çökeltilmesine neden olur. Daha sonra, çökelek çıkarılır ve gözlemlenir. Eğer çökeltilmiş madde beyaz-krem rengindeyse altının varlığı doğrulanır. Ancak, çökeltilmiş madde grimsi renkteyse altın yoktur ya da çok düşük bir konsantrasyonda bulunur. Bu testte kullanılan asitler oldukça tehlikeli olabileceğinden sadece uzmanlar tarafından gerçekleştirilmelidir.
